Prowadzenie nawigacji na akwenach portowych związane jest z ryzykiem kontaktu kadłuba statku z dnem akwenu. Zapas wody pod stępką statku jest najważniejszym czynnikiem, który determinuje bezpieczeństwo nawigacji z uwagi na możliwość kontaktu kadłuba statku z dnem akwenu. Utrzymanie odpowiedniego zapasu wody pod stępką jest podstawowym zadaniem nawigatora. 

Administracja morska ma za zadanie poprzez odpowiednie regulacje zapewnić dostateczny stopień bezpieczeństwa. Z drugiej jednak strony operatorzy portów i armatorzy, kierując się kryterium ekonomicznym dążą do minimalizacji rezerwy wody pod stępką. Prawidłowe określenie bezpiecznej rezerwy wody pod stępką na podejściu statku do portu ma duże znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa nawigacji jak i ze względów ekonomicznych. 

Obecnie stosowane w Polsce rozwiązania prawne dotyczące zapasu wody pod stępką opierają się na niewłaściwym przekonaniu, że przepisy dotyczące projektowania budowli hydrotechnicznych w zakresie ustalania zapasu wody pod stępką powinny być również wykorzystywane do określenia i oceny bezpieczeństwa wejścia jednostek do portu. Stosowanie tak przestarzałej metody stawia nasz kraj w niekorzystnym świetle zwłaszcza, że  większość krajów europejskich (Holandia, Szwecja, Wielka Brytania, Hiszpania) stosuje metody dynamicznej rezerwy oceny zapasu wody pod stępką wraz z modelami probabilistycznymi szacowania ryzyka zderzenia statku z dnem.

Dlatego też celem projektu jest poprawa bezpieczeństwa nawigacyjnego i efektywności ekonomicznej polskich portów poprzez budowę zintegrowanego systemu oceny dynamicznej rezerwy wody pod stępką. Zbudowany w ramach projektu model funkcjonalny zostanie w celach demonstracyjnych zaimplementowany w portach Świnoujście, Szczecin, Gdynia i Gdańsk. W ramach projektu zostanie zbudowany i przygotowany do wdrożenia kompleksowy system oceny dynamicznej bezpiecznej rezerwy wody pod stępką statków oraz model decyzyjny, który ułatwi podejmowanie decyzji, dotyczących wprowadzenia statków do portu. Model funkcjonalny zostanie zaimplementowany na platformie komputerowej i będzie dostępny poprzez Internet. Umożliwi to przesyłanie danych do pilota na statku za pomocą technologii GPRS-UMTS lub opcjonalnie WiMAX.

Zbudowany w projekcie system zostanie również zintegrowany z pilotowym systemem nawigacyjnym PNS. W projekcie zbadane zostaną dwie możliwości integracji: poprzez komunikację dwukierunkową pomiędzy PNS, a serwerami lądowymi w oparciu o bazę danych lub w oparciu o komunikację jednokierunkową z systemu lądowego do PNS. Istotnym aspektem będzie dobór informacji, jakie mają być przesyłane oraz ich formatu z uwzględnieniem problematyki zajętości łącza transmisyjnego oraz jego przepustowości dla wielu odbiorników PNS. 
System dynamicznej rezerwy wody pod stępką będzie uwzględniał:

• różne typy statków (masowce, kontenerowce, zbiornikowce, LNG, i inne),
• aktualne warunki hydrometeorologiczne (dane i poziomach wody wprowadzane automatycznie, dane o falowaniu wprowadzane przez operatora),
• batymetrię aktualną podejścia do portu (dla każdego z portów na podstawie sondaży zostaną wykonane pomiary i modele batymetrii z uwzględnieniem podstawowych parametrów mających wpływ na osiadanie).

System będzie oparty na zbudowanym w ramach projektu badawczego własnego p.t. „Opracowanie metody dynamicznego prognozowania rezerwy wody pod stępką i wdrożenie jej w portach polskich w celu zwiększenia ich efektywności i bezpieczeństwa żeglugi” (Nr KBN: 4T12C06428) modelu probabilistycznym zapasu wody pod stępką. Model probabilistyczny umożliwia określanie rozkład zapasu wody pod stępką danego statku na wybranym akwenie, który pozwoli na określenie prawdopodobieństwa zderzenia statku z dnem. 

W celu ułatwienia interpretacji uzyskanego rozkładu zapasu wody pod stępką statku operatorom VTS, Kapitanom Portu, Urzędom Morskim czy pilotom znajdującym się na statkach zostanie stworzony moduł wspomagania decyzji wprowadzenia statku do portu. Model będzie oparty na teorii ryzyka nawigacyjnego, a jego interfejs zostanie specjalnie dostosowany dla wszystkich użytkowników.

Last Updated: 15 February 2015